دراسة و نقد لروایة «الیوم الموعود» التأریخیة لنجیب الکیلانی

نویسنده

چکیده مقاله:

الروایة التأریخیة قصة تحکى عن الماضی وأحداثه فی إطار معین من الزمان والمکان. تعتبر روایة "الیوم الموعود" لنجیب الکیلانی روایة تأریخیة تقلیدیة ذات فکرة ملحمیة وقومیة وتتحدث عن حقبة من تاریخ مصر أثناء الحرب الصلیبیة. فی هذا المقال درسنا الروایة من حیث عناصرها وکیفیة توظیفها فی البنیة المضمونیة لنبین أولاً أهم میزاتها الفنیة وثانیاً الإشکالیات الموجودة فی بنیتها الروائیةکروایة تأریخیة تقلیدیة. وظّف الکیلانی الفن الروائی فی خدمة المعرفة التأریخیة بأسلوب واضح فی تسجیل الأحداث وزمنها ورسم الشخصیات والتعبیر عن أفکارها مباشرا وغیر مباشر حسب الطریقة التحلیلیة. إن الکاتب لم یهمل عنصر الحوار بلغة موجزة للکشف عن دخائل الشخصیات والدلالات. تکون العلاقة بین المضمون الحدثی ومرجعه التأریخی الفعلی متطابقة؛ مع هذا توجد فی هذه الروایة إشکالیات فنیة بالنسبة إلی کونها روایة تأریخیة تقلیدیة. من هذه الإشکالیات هی: فی توظیف الشخصیات وحضورها من حیث الکیف والکم وعدم النظرة الواقعیة إلی بعض الشخصیات وأعمالها فی أحداث الروایة حیث یجب علی کاتب الروایة التأریخیة التقلیدیة أن یخلع عن الشخصیات کسوة الواقع. إن الکاتب قلیل ما استفاد من الأدلة الإشاریة التی تقوم على أساس الرمز أو المؤشرات التی تجسد المعنى الحقیقی أو الخیالی الإبداعی عبر سیمیائیة الخطاب وأسالیبها المتعددة والأنواع البلاغیة؛ مثل المجاز والکنایة. وأما الإشکالیة الأخری تکمن فی تدخل الراوی المباشر وغیر المباشر فی بنیة النسیج الفنی لالقاء المضامین. فبسبب هذه الإشکالیات فی البنیة السردیة یقع المتلقی فی مزالق الکاتب الفنیة من حین إلی حین.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دراسة عنصر الفکرة و تحلیله فی روایة الطریق الطویل لنجیب الکیلانی

الملخص الروایة لون من ألوان القصة التی تعتبر واحدة من الأدوات الملائمة لتصویر قضایا و معضلات حیاة البشر و تبیین الأفکار و الآراء فی العصر الحاضر. هذا الفن یمتلک الأجزاء و العناصر المختلفة التی لکل واحدة منها دور و شأن خاص فی بنیته الفنی‍ة. عنصر الفکرة الذی یُعبَّر عنه بالفکر الرئیسی تارة أو المحتوی  أو رسالة القصة، من العناصر الأساسیة للقصة. هذا العنصر عبارة عن: وجهة نظر الکاتب القصصی و موقفه بال...

متن کامل

روایة فی الظلام لنجیب الکیلانی فی ضوء النقد

تعد الروایة فی العصر الراهن من أهم الأشکال والقوالب القصصیة وهی تصویر عن الحیاة الواقعیة للعصر الذی کتبت فیه و هی تجربة أدبیة، تصوّر بالنثر حیاة مجموعة من الشخصیات تتفاعل مجتمعه لتؤلف إطاراً عاماً متخیلاً قریباً ممّا یحدث فی الواقع الذی یعیش فیه الکاتب. أما النقد، فقد دخل فی معظم أمور الحیاة سواء فیما یتعلق بنقد الأشخاص أو الآراء أو الاتجاهات ودخل أیضاً فی النتاج الأدبی من مقالات وکتب وقصص وروایات للإ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 1

صفحات  195- 216

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023